[Combo] 20 Đĩa kiểm khuẩn tôm | Môi trường TCBS | Phân lập khuẩn Vibrio spp

Môi trường ao nuôi ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và năng suất của tôm. Các vi khuẩn trong nước được đánh giá là một hệ sinh thái, đóng vai trò quan trọng như một phần của chuỗi thức ăn tôm tiêu thụ, đồng thời, là yếu tố không thể thiếu trong kiểm soát vệ sinh ao.

Một khi hệ sinh thái vốn cân bằng chịu tác động làm cho thay đổi sẽ gây ra sự phát triển của vi khuẩn có hại. Trong đó, Vibrio được đánh giá là nhóm vi khuẩn đặc biệt có hại, gây bệnh hoại tử gan tụy cấp hay hội chứng chết sớm (EMS) trên tôm.

Làm sao để kiểm tra vi khuẩn trong nước để đảm bảo rằng vi khuẩn có hại không xuất hiện và gây hại cho vụ tôm? Bài viết này sẽ hỗ trợ bạn thêm thông tin hữu ích về test khuẩn nước ao tôm.

1. Tại sao phải kiểm tra khuẩn nước ao tôm?

Trong môi trường ao nuôi tôm luôn tồn tại các loại vi khuẩn, chúng được chia ra gồm vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Thường thì các vấn đề nghiêm trọng chưa xuất hiện trong giai đoạn đầu nuôi tôm.

Khi đó, tôm thả nuôi còn nhỏ, tốc độ trao đổi chất và lượng thức ăn bổ sung chưa cao. Tuy nhiên, đến thời kỳ tăng trưởng, tôm phát triển, dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng về sinh khối và chất lượng nước xấu đi, sự phân hủy của thức ăn không được tiêu thụ hết và sự phân hủy không hoàn toàn của xác sinh vật, vỏ tôm, v…v.

Xem thêm Phân biệt 3 loài sinh vật: Vi khuẩn – Virus – Ký sinh trùng

Đây là nguyên nhân dẫn đến sự hình thành của vi khuẩn có hại trong ao nuôi, gây bệnh đến tôm và ảnh hưởng đến năng suất vụ nuôi.

Có thể nói, việc quản lý và kiểm tra hệ vi khuẩn ao tôm chính là bước quan trọng để duy trì sức khỏe tôm nuôi, giảm thiểu các rủi ro có thể xảy ra đối với vụ nuôi, đảm bảo mùa vụ thành công, thuận lợi.

2. Vi khuẩn ao tôm đóng vai trò thế nào đối với vụ nuôi?

Vi khuẩn trong nước góp phần là chuỗi thức ăn đối với tôm, vừa là yếu tố quan trọng góp phần vào việc kiểm soát vệ sinh ao. Hệ sinh thái đang cân bằng nhưng gặp phải các tác động làm thay đổi hệ sinh thái sẽ dẫn đến sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại.

Nhìn chung, ao nuôi tôm là hệ thống canh tác khép kín, phải thay nước định kỳ để bù đắp cho sự thay đổi thể tích (do bốc hơi) và thay đổi độ mặn (do bốc hơi, mưa) và để duy trì chất lượng nước. Thức ăn dư thừa và phân trong đáy ao có thể tạo ra các hợp chất độc hại như amoniac.

Một số loài vi khuẩn (nguồn: manhcam)

Ngoài ra, sự phát triển bất thường của tảo có thể gây hại cho tôm và cuối cùng kết thúc bằng bệnh trên tôm và dẫn đến tỷ lệ tử vong cao.

Làm thế nào để kiểm tra chất lượng nước và xác định liệu có vi khuẩn gây hại cho tôm, đặc biệt là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus (VP) gây hàng loạt hội chứng tôm chết sớm (EMS), hội chứng hoại tử gan cấp (AHPNS) làm 100% tôm chết luôn là điều đáng quan tâm hàng dầu.

3. Cách kiểm tra khuẩn nước ao tôm

3.1. Kiểm tra khuẩn ao tôm bằng đĩa thạch

Hiện nay, kiểm tra khuẩn ao tôm bằng đĩa thạch được đánh giá là một trong những phương pháp phổ biến nhất để kiểm soát lượng vi khuẩn trong ao tôm.

Tuy nhiên, không phải việc diệt khuẩn lúc nào cũng tốt, và đĩa thạch là phương pháp phổ biến để kiểm tra vi khuẩn ao tôm. Đĩa thạch dùng để nuôi cấy, định lượng và phân tích vi khuẩn Vibrio trong ao nuôi tôm. Đồng thời sản phẩm đĩa thạch còn hỗ trợ việc quản lý và phân tích các rủi ro có thể xảy ra trong ao nuôi.

Điểm nổi bật của việc kiểm tra khuẩn trên đĩa thạch là:

• Phương pháp này tương đối nhanh chóng và có thể được sử dụng để thử nghiệm với vi khuẩn.
• Độ chính xác tương đối cao.
• Có nhiều loại đĩa thạch trên thị trường, nhìn chung đều dùng để kiểm tra lượng vi khuẩn có trong một môi trường nhất định.

Đĩa thạch môi trường TCBS

Đĩa thạch môi trường Chrome-Agar

Một vài loại đĩa thạch thường thấy:

• Đĩa thạch môi trường TCBS (Thiosulphate Citrate Bile Salt Sucrose Agar): kiểm tra, phân lập chọn lọc và xác định sự tồn tại của tổng số vi khuẩn Vibrio và vi khuẩn Vibrio harveyi trong môi trường ao nuôi tôm và bên trong cơ thể tôm
• Đĩa thạch môi trường Chrome-Agar: kiểm tra, phân lập chọn lọc và xác định sự tồn tại của vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, Vibrio vulnificus và Vibrio alginolyticus trong môi trường ao nuôi tôm và bên trong cơ thể tôm

3.2. Hướng dẫn kiểm tra khuẩn ao tôm bằng đĩa thạch

Hướng dẫn chi tiết bên dưới nhàm giúp người nuôi tôm có thể tự kiểm tra vi khuẩn trong môi trường nước ao nuôi của mình bằng phương pháp tráng đĩa trên các đĩa thạch TCBS hoặc Chrome-Agar nhằm đánh giá mức độ gây bệnh cho tôm:

• Lấy mẫu nước ở giữa ao hoặc gần đáy ao.
• Lấy khoảng 02 đến 03 ml nước vừa thu được cho vào đĩa thạch. Chỉ cho mẫu nước vào ngay trên bề mặt thạch, không cho mẫu nước dính trên thành đĩa.
• Lắc đều nhẹ nhàng theo hướng xoay tròn để tráng đều lớp nước trên bề mặt thạch.
• Sau khi lắc đều, nghiêng đĩa về một hướng, dùng khăn giấy sạch hoặc bông sạch thấm hút hết phần nước còn dư trên đĩa và lau khô thành đĩa.
• Đậy nắp lại và lật ngược đĩa. Dùng giấy báo gói đĩa lại cẩn thận và bảo quản ở nhiệt độ phòng.
• Sau 18 đến 24 giờ, lấy đĩa ra và tiến hành đọc kết quả bằng cách quan sát màu sắc và đếm sổ khuẩn lạc mọc trên đĩa, rồi nhân lên cho 4 để biết tổng số khuẩn lạc/gam.

Cách đọc kết quả kiểm tra khuẩn:

• Đối với đĩa thạch TCBS:
  • Khuẩn lạc màu xanh chỉ thị vi khuẩn có độc lực mạnh hơn màu vàng.
  • Nếu trên đĩa thạch TCBS mọc khuẩn lạc màu vàng xanh thì nên mang đĩa thạch vào buồng tối quan sát xem có phát sáng không. Nếu có, chứng tỏ môi trường ao nuôi đang có sự hiện diện của vi khuẩn phát sáng Vibrio harveyi.
• Đối với đĩa thạch Chrome-Agar:
  • Khuẩn lạc màu tím hoa cà, chỉ thị sự hiện diện của vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus.
  • Khuẩn lạc màu xanh ngọc, chỉ thị sự hiện diện của vi khuẩn Vibrio vulnificus.
  • Khuẩn lạc màu trắng, chỉ thị sự hiện diện của vi khuẩn Vibrio alginolyticus.

Vì tránh để những mầm bệnh tiềm tàng xuất hiện sau khi kiểm khuẩn, làm ảnh hưởng xấu đến ao nuôi và môi trường nước trong khu vực, Quý khách hàng nên lưu ý tiêu hủy hoặc xử lý các đĩa kiểm khuẩn tôm sau khi đã qua xử dụng bằng các loại hóa chất diệt khuẩn chuyên dùng.

Tuyệt đối không được vứt đĩa kiểm khuẩn tôm ra môi trường nước hoặc gần các ao nuôi.

Hướng dẫn chi tiết cách kiểm khuẩn bằng đĩa thạch (Nguồn: Vinhthinh Biostadt)