Kháng sinh Enrofloxacin là một trong những loại kháng sinh bị cấm dùng trong nuôi trồng thủy sản. Lí do tại sao?
Thực tế ngày nay, ngành nuôi tôm đang phải đối phó với thực trạng bà con đang ngày càng lạm dụng việc sử dụng kháng sinh. Hành vi này dẫn đến việc dư thừa lượng kháng sinh ảnh hưởng đến người sử dụng và ảnh hưởng chất lượng tôm xuất khẩu giá trị cao của chúng ta.
Ở Việt Nam, có nhiều loại kháng sinh đã bị đưa vào danh sách hạn chế hoặc cấm sử dụng vì tác hại mà chúng đem lại. Trong đó Enrofloxacin là loại kháng sinh từng được dùng rất phổ biến, và mặc dù bị cấm nhưng vẫn còn xảy ra tình trạng người nuôi lén sử dụng gây hậu quả nặng nề về kinh tế và ảnh hưởng đến uy tín của con tôm Việt.
1. Kháng sinh nuôi trồng thủy sản là gì?
Kháng sinh là một loại thuốc có thể giúp diệt trừ các vi khuẩn gây hại, có khả năng kìm hãm các vi sinh vật, chủng vi khuẩn có hại cho cơ thể của các loài thuỷ sản.
Trong ngành nuôi trồng thủy sản, kháng sinh là một phần không thể thiếu trong việc bảo vệ sức khỏe vật nuôi, đặc biệt là tôm, cá và các loài thủy sản khác.
Kháng sinh là các hợp chất hóa học có khả năng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn, từ đó ngăn chặn và điều trị các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Những bệnh này có thể làm giảm năng suất, thậm chí gây thiệt hại nặng nề cho người nuôi nếu không được kiểm soát kịp thời.
Trong quá trình nuôi tôm, các vấn đề về môi trường nước, dinh dưỡng, và quản lý không tốt có thể dẫn đến sự bùng phát của các bệnh vi khuẩn như bệnh hoại tử gan tụy cấp tính (AHPND), bệnh đốm trắng, và nhiều loại bệnh khác. Việc sử dụng kháng sinh nhằm kiểm soát tình trạng này, giúp bảo vệ sức khỏe vật nuôi và đảm bảo năng suất cao hơn.
2. Tại sao phải sử dụng thuốc kháng sinh trong nuôi tôm?
Tôm là loài thủy sản có giá trị kinh tế cao, nhưng lại rất dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố môi trường, dẫn đến nguy cơ mắc bệnh cao. Khi một dịch bệnh bùng phát trong ao nuôi, nếu không xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể lây lan nhanh chóng và gây thiệt hại lớn cho toàn bộ ao nuôi. Đây là lý do tại sao việc sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh là cần thiết trong một số trường hợp nhất định.
Kháng sinh giúp kiểm soát các bệnh do vi khuẩn gây ra, hạn chế tối đa thiệt hại, bảo vệ sức khỏe đàn tôm, và đảm bảo năng suất. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc sử dụng không đúng cách có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, bao gồm cả sự phát triển của các vi khuẩn kháng kháng sinh và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người khi tiêu thụ thủy sản chứa dư lượng kháng sinh.
3. Kháng sinh Enrofloxacin và lý do bị cấm sử dụng
3.1. Kháng sinh Enrofloxacin trong nuôi tôm
Kháng sinh Enrofloxacin là một loại kháng sinh thuộc nhóm fluoroquinolone, thường được sử dụng trong thú y để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn. Trong nuôi trồng thủy sản, kháng sinh Enrofloxacin từng được sử dụng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn ở tôm và cá. Kháng sinh này có tác dụng mạnh trong việc tiêu diệt vi khuẩn, ngăn ngừa sự bùng phát của các bệnh vi khuẩn nghiêm trọng.
Bột kháng sinh Enrofloxacin nguyên liệu
Cơ chế của thuốc kháng sinh Enrofloxacin trong nuôi tôm:
- Ức chế sự vận chuyển của enzym cần thiết cho sự sống của vi khuẩn.
- Chống lại hầu hết các vi khuẩn như Vibrio và các loại vi khuẩn khác.
- Trị khuẩn hiệu quả, nhanh chóng hơn hẳn so với những loại kháng sinh khác
- Với cơ chế kháng khuẩn này sẽ giúp phát huy hiệu quả tối đa, trị khuẩn triệt để kể cả trong trường hợp khuẩn nặng, khuẩn kháng thuốc.
Tuy nhiên, mặc dù kháng sinh Enrofloxacin có hiệu quả trong việc điều trị bệnh, việc sử dụng loại kháng sinh này trong nuôi tôm đã gây ra nhiều tranh cãi. Ngày nay, kháng sinh Enrofloxacin đã bị cấm sử dụng trong nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam, trong nuôi trồng thủy sản.
3.2. Tại sao kháng sinh Enrofloxacin bị cấm sử dụng trong thủy sản?
Có nhiều lý do chính khiến kháng sinh Enrofloxacin bị cấm sử dụng trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là trong nuôi tôm:
Dư lượng kháng sinh trong sản phẩm: kháng sinh Enrofloxacin có thời gian đào thải lâu và khả năng tích tụ trong cơ thể tôm cao. Điều này dẫn đến dư lượng kháng sinh trong tôm không được loại bỏ hoàn toàn khi đưa ra thị trường. Khi người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm chứa dư lượng kháng sinh, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người tăng lên đáng kể, bao gồm cả nguy cơ phản ứng dị ứng hoặc nhiễm khuẩn kháng kháng sinh.
Nguy cơ kháng kháng sinh: Sử dụng kháng sinh một cách không kiểm soát hoặc lạm dụng có thể dẫn đến sự phát triển của các chủng vi khuẩn kháng kháng sinh. Khi vi khuẩn trở nên kháng với kháng sinh, việc điều trị bệnh trở nên khó khăn hơn và có thể gây ra những đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng hơn. Đây là một vấn đề toàn cầu, không chỉ trong nuôi trồng thủy sản mà còn trong ngành y tế.
Yêu cầu của thị trường quốc tế: Nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới, đặc biệt là Liên minh châu Âu (EU), đã cấm nhập khẩu các sản phẩm thủy sản có dư lượng kháng sinh Enrofloxacin. Điều này khiến các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản của Việt Nam gặp khó khăn nếu sản phẩm không đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn của thị trường quốc tế. Việc tuân thủ các quy định về cấm sử dụng kháng sinh là điều kiện tiên quyết để giữ vững vị thế và uy tín của ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Lô tôm bị từ chối do kháng sinh
Kháng sinh Enrofloxacin là thuốc kháng sinh được nhiều người nuôi tôm sử dụng để trị bệnh teo gan trên con tôm. Tuy nhiên, bệnh hoại tử gan ở tôm gây ảnh hưởng nghiêm trọng trong suốt thời gian qua ở đồng bằng sông Cửu Long được xác định là do dư lượng thuốc bảo vệ thực vật mà bà con dùng trong xử lý môi trường nước chứ không phải nguyên do từ vi khuẩn, cho nên việc sử dụng kháng sinh Enrofloxacin để điều trị là không có hiệu quả.
Kháng sinh Enrofloxacin nằm trong danh mục các hóa chất, kháng sinh hạn chế sử dụng trong sản xuất thủy sản. Theo nghiên cứu, bà con nên dừng sử dụng kháng sinh enrofloxacin trước khi thu hoạch tôm từ 2 – 4 tuần thì lượng kháng sinh dư sẽ được đào thải ra ngoài hoặc giảm xuống mức cho phép.
Tuy nhiên việc này rất khó kiểm soát trong điều kiện nuôi tại nước ta. Tại Việt Nam, người nuôi tôm vẫn đang sử dụng phổ biến kháng sinh enrofloxacin trộn với thức ăn để trị bệnh gan cho tôm trong giai đoạn nuôi, đặc biệt đối với tôm thẻ chân trắng.
4. Nguyên tắc sử dụng thuốc kháng sinh cho nuôi trồng thủy sản
Trong nuôi trồng thủy sản, việc sử dụng kháng sinh phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản để đảm bảo an toàn cho vật nuôi và người tiêu dùng:
- Chỉ sử dụng kháng sinh khi cần thiết: Kháng sinh chỉ nên được sử dụng khi vật nuôi thực sự mắc bệnh, và việc sử dụng phải theo đúng hướng dẫn của chuyên gia thú y. Lạm dụng kháng sinh không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn tạo ra các hệ quả nghiêm trọng về lâu dài.
- Kiểm soát chặt chẽ liều lượng và thời gian sử dụng: Người nuôi cần tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn để đảm bảo kháng sinh được đào thải hoàn toàn trước khi thu hoạch. Điều này giúp ngăn ngừa dư lượng kháng sinh trong sản phẩm thủy sản.
- Sử dụng các biện pháp phòng ngừa: Thay vì lạm dụng kháng sinh, người nuôi nên tập trung vào các biện pháp phòng ngừa như quản lý chất lượng nước, dinh dưỡng, và vệ sinh ao nuôi để giảm nguy cơ mắc bệnh cho vật nuôi.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Người nuôi cần nắm rõ các quy định pháp luật về sử dụng kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là các loại kháng sinh bị cấm, để tránh vi phạm và đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra.
Thông tin chi tiết vui lòng liên hệ:
Hotline/Zalo: 08888 3 15 17 | Email: labvn.net@gmail.com
LabVN - Chuyên vật tư, dịch vụ và vi sinh thủy sản
